Spring Boot启动流程深度解析(源码级剖析)

发布于:2025-06-18 ⋅ 阅读:(11) ⋅ 点赞:(0)

关键词:Spring Boot、启动流程、源码解析、IoC容器、自动配置
摘要:本文深入分析Spring Boot的启动流程,结合核心源码详解从run()方法到嵌入式服务器启动的每一步操作,揭秘自动配置原理及扩展点。

一、为什么需要掌握启动流程?

Spring Boot以其约定大于配置快速启动的特性成为Java微服务开发的首选框架。理解其启动流程,能帮助我们:

  • 🔧 定制化扩展:自定义启动加载过程
  • 性能优化:加速应用启动(大型项目启动耗时从分钟级降到秒级)
  • 🐞 故障排查:解决初始化阶段的诡异Bug
  • 💡 深入理解框架:打通Spring Boot任督二脉

下面我们将结合源码,深入剖析Spring Boot启动的每一个关键步骤。

二、启动流程总览(10步图解)

flowchart TB
    A[SpringApplication.run()] --> B[初始化SpringApplicationRunListeners]
    B --> C[准备环境Environment]
    C --> D[打印Banner]
    D --> E[创建ApplicationContext]
    E --> F[准备上下文]
    F --> G[刷新上下文<br><font color='#FF0000'>(最核心)</font>]
    G --> H[加载自动配置]
    G --> I[实例化单例Bean]
    I --> J[启动嵌入式服务器]
    J --> K[发布Ready事件]

三、启动流程源码级分解

步骤1: SpringApplication初始化

// 源码位置:SpringApplication.java
public SpringApplication(Class<?>... primarySources) {
    this.primarySources = new LinkedHashSet<>(Arrays.asList(primarySources));
    this.webApplicationType = WebApplicationType.deduceFromClasspath(); // 1.推断应用类型
    this.bootstrappers = new ArrayList<>(getSpringFactoriesInstances(Bootstrapper.class)); 
    setInitializers((Collection) getSpringFactoriesInstances(ApplicationContextInitializer.class)); // 2.加载Initializer
    setListeners((Collection) getSpringFactoriesInstances(ApplicationListener.class)); // 3.加载Listener
    this.mainApplicationClass = deduceMainApplicationClass(); // 4.推断主类
}

作用说明:

  1. 推断应用类型(Servlet/Reactive/None)通过检测类路径是否存在:

    • javax.servlet.Servletorg.springframework.web.context.ConfigurableWebApplicationContextSERVLET
    • org.springframework.web.reactive.DispatcherHandlerREACTIVE
    • 否则 → NONE
  2. 通过SPI机制加载META-INF/spring.factories中定义的拓展组件

步骤2: 执行run()方法

// 源码位置:SpringApplication.java
public ConfigurableApplicationContext run(String... args) {
    // 1. 启动计时器
    StopWatch stopWatch = new StopWatch();
    stopWatch.start();
    
    // 2. 初始化SpringApplicationRunListeners
    SpringApplicationRunListeners listeners = getRunListeners(args);
    listeners.starting(); // 发布ApplicationStartingEvent
    
    // 3. 准备环境
    ConfigurableEnvironment environment = prepareEnvironment(listeners, applicationArguments);
    
    // 4. 打印Banner
    Banner printedBanner = printBanner(environment);
    
    // 5. 创建ApplicationContext
    context = createApplicationContext();
    
    // 6. 准备上下文
    prepareContext(context, environment, listeners, applicationArguments, printedBanner);
    
    // 7. 刷新上下文(核心!)
    refreshContext(context);
    
    // 8. 执行Runner
    callRunners(context, applicationArguments);
    
    // 9. 完成启动
    listeners.started(context);
    return context;
}

步骤3: 环境准备(Environment)

private ConfigurableEnvironment prepareEnvironment(...) {
    // 创建环境对象(Servlet环境或标准环境)
    ConfigurableEnvironment environment = getOrCreateEnvironment();
    // 加载配置源(application.properties/yml)
    configureEnvironment(environment, applicationArguments.getSourceArgs());
    // 发布ApplicationEnvironmentPreparedEvent
    listeners.environmentPrepared(environment);
    // 绑定SpringApplication配置
    bindToSpringApplication(environment);
    return environment;
}

步骤4: 创建IoC容器

根据应用类型创建不同类型的上下文:

// 源码位置:SpringApplication.java
protected ConfigurableApplicationContext createApplicationContext() {
    return this.applicationContextFactory.create(this.webApplicationType);
}

// 默认实现
ApplicationContextFactory DEFAULT = (webApplicationType) -> {
    switch (webApplicationType) {
        case SERVLET:
            return new AnnotationConfigServletWebServerApplicationContext();
        case REACTIVE:
            return new AnnotationConfigReactiveWebServerApplicationContext();
        default:
            return new AnnotationConfigApplicationContext();
    }
};

步骤5: 刷新上下文(最核心步骤)

// 源码位置:SpringApplication.java
private void refreshContext(ConfigurableApplicationContext context) {
    // 调用AbstractApplicationContext.refresh()
    refresh(context);
}

// 源码位置:AbstractApplicationContext.java
public void refresh() throws BeansException, IllegalStateException {
    synchronized (this.startupShutdownMonitor) {
        // [1] 准备刷新工作
        prepareRefresh();
        
        // [2] 获取新的BeanFactory
        ConfigurableListableBeanFactory beanFactory = obtainFreshBeanFactory();
        
        // [3] 配置BeanFactory(注册环境等组件)
        prepareBeanFactory(beanFactory);
        
        try {
            // [4] 后处理BeanFactory
            postProcessBeanFactory(beanFactory);
            
            // [5] 执行BeanFactoryPostProcessor
            invokeBeanFactoryPostProcessors(beanFactory);
            
            // [6] 注册BeanPostProcessor
            registerBeanPostProcessors(beanFactory);
            
            // [7] 初始化MessageSource(国际化)
            initMessageSource();
            
            // [8] 初始化事件广播器
            initApplicationEventMulticaster();
            
            // [9] 初始化特殊Bean
            onRefresh();
            
            // [10] 注册监听器
            registerListeners();
            
            // [11] 实例化非懒加载的单例Bean
            finishBeanFactoryInitialization(beanFactory);
            
            // [12] 完成刷新
            finishRefresh();
        }
    }
}

关键子步骤:自动配置生效过程

// 源码位置:PostProcessorRegistrationDelegate.java
public static void invokeBeanFactoryPostProcessors(...) {
    // 处理BeanDefinitionRegistryPostProcessor
    processConfigBeanDefinitions(registry);
}

private static void processConfigBeanDefinitions(...) {
    // 创建ConfigurationClassParser解析@Configuration类
    parser.parse(candidates);
    
    // 加载自动配置类
    Set<String> candidates = new LinkedHashSet<>(configCandidates);
    AutoConfigurationImportSelector.selectImports() // 关键方法
}

自动配置选择器核心逻辑:

// 源码位置:AutoConfigurationImportSelector.java
protected List<String> getCandidateConfigurations(...) {
    // 从META-INF/spring.factories加载配置
    List<String> configurations = SpringFactoriesLoader.loadFactoryNames(
        EnableAutoConfiguration.class, getBeanClassLoader());
    
    // 应用条件过滤(@ConditionalOnClass等)
    configurations = filter(configurations, autoConfigurationMetadata);
    return configurations;
}

四、关键扩展点实战

扩展点1:自定义ApplicationRunner

@Component
@Order(1) // 控制执行顺序
public class CacheInitializer implements ApplicationRunner {
    @Override
    public void run(ApplicationArguments args) {
        System.out.println("初始化缓存数据...");
        // 实际业务逻辑
    }
}

扩展点2:自定义事件监听

@Component
public class StartupMonitorListener implements ApplicationListener<ApplicationReadyEvent> {
    @Override
    public void onApplicationEvent(ApplicationReadyEvent event) {
        System.out.println("应用启动完成,耗时:" + 
            TimeUnit.NANOSECONDS.toMillis(event.getTimestamp()) + "ms");
    }
}

扩展点3:自定义BeanPostProcessor

@Component
public class CustomBeanPostProcessor implements BeanPostProcessor {
    @Override
    public Object postProcessAfterInitialization(Object bean, String beanName) {
        if(bean instanceof Controller) {
            System.out.println("Controller初始化完成: " + beanName);
        }
        return bean;
    }
}

五、性能优化实践

  1. 减少组件扫描范围
@SpringBootApplication(scanBasePackages = "com.example.core")
  1. 排除不必要的自动配置
@EnableAutoConfiguration(exclude = {
    DataSourceAutoConfiguration.class, 
    KafkaAutoConfiguration.class
})
  1. 启用懒初始化(慎用)
spring.main.lazy-initialization=true
  1. 关闭JMX监控(节省30-50ms)
spring.jmx.enabled=false

六、常见面试题

Q1: @SpringBootApplication注解做了哪些事?

A: 该注解是三个核心注解的组合:

  • @SpringBootConfiguration:标识为配置类
  • @EnableAutoConfiguration:启用自动配置
  • @ComponentScan:组件扫描(默认当前包)

Q2: 自动配置是如何实现的?

A: 通过@EnableAutoConfiguration引入AutoConfigurationImportSelector,该选择器:

  1. META-INF/spring.factories加载配置类
  2. 过滤掉缺少依赖的配置(通过@ConditionalOnClass等条件注解)
  3. 应用排序规则

Q3: 如何加速Spring Boot启动?

优化方案:

  1. 减小@ComponentScan范围
  2. 排除不必要的自动配置
  3. 使用@Lazy延迟初始化
  4. 关闭JMX、actuator等非必要模块

七、总结

Spring Boot的启动过程本质上是IoC容器的初始化过程,核心亮点在于:

  1. 事件驱动架构:通过11种启动事件解耦各阶段
  2. 条件化自动配置:按需加载超过300+自动配置类
  3. 嵌入式容器:无缝集成Tomcat/Jetty等服务器
  4. SPI扩展机制:通过spring.factories实现插件化

掌握启动流程后,你可以:

  • 定制自己的启动初始化逻辑
  • 解决Bean初始化顺序问题
  • 实现秒级启动的微服务
  • 深度优化Spring Boot应用

网站公告

今日签到

点亮在社区的每一天
去签到