基于K最近邻的协同过滤推荐
基于K最近邻的协同过滤推荐其实本质上就是MemoryBased CF,只不过在选取近邻的时候,加上K最近邻的限制。
这里我们直接根据MemoryBased CF的代码实现
修改以下地方
class CollaborativeFiltering(object):
based = None
def __init__(self, k=40, rules=None, use_cache=False, standard=None):
'''
:param k: 取K个最近邻来进行预测
:param rules: 过滤规则,四选一,否则将抛异常:"unhot", "rated", ["unhot","rated"], None
:param use_cache: 相似度计算结果是否开启缓存
:param standard: 评分标准化方法,None表示不使用、mean表示均值中心化、zscore表示Z-Score标准化
'''
self.k = 40
self.rules = rules
self.use_cache = use_cache
self.standard = standard
修改所有的选取近邻的地方的代码,根据相似度来选取K个最近邻
similar_users = self.similar[uid].drop([uid]).dropna().sort_values(ascending=False)[:self.k]
similar_items = self.similar[iid].drop([iid]).dropna().sort_values(ascending=False)[:self.k]
但由于我们的原始数据较少,这里我们的KNN方法的效果会比纯粹的MemoryBasedCF要差.## 基于K最近邻的协同过滤推荐
基于K最近邻的协同过滤推荐其实本质上就是MemoryBased CF,只不过在选取近邻的时候,加上K最近邻的限制。
这里我们直接根据MemoryBased CF的代码实现
修改以下地方
class CollaborativeFiltering(object):
based = None
def __init__(self, k=40, rules=None, use_cache=False, standard=None):
'''
:param k: 取K个最近邻来进行预测
:param rules: 过滤规则,四选一,否则将抛异常:"unhot", "rated", ["unhot","rated"], None
:param use_cache: 相似度计算结果是否开启缓存
:param standard: 评分标准化方法,None表示不使用、mean表示均值中心化、zscore表示Z-Score标准化
'''
self.k = 40
self.rules = rules
self.use_cache = use_cache
self.standard = standard
修改所有的选取近邻的地方的代码,根据相似度来选取K个最近邻
similar_users = self.similar[uid].drop([uid]).dropna().sort_values(ascending=False)[:self.k]
similar_items = self.similar[iid].drop([iid]).dropna().sort_values(ascending=False)[:self.k]
但由于我们的原始数据较少,这里我们的KNN方法的效果会比纯粹的MemoryBasedCF要差。
基于回归模型的协同过滤推荐
如果我们将评分看作是一个连续的值而不是离散的值,那么就可以借助线性回归思想来预测目标用户对某物品的评分。其中一种实现策略被称为Baseline(基准预测)。
Baseline:基准预测
Baseline设计思想基于以下的假设:
- 有些用户的评分普遍高于其他用户,有些用户的评分普遍低于其他用户。比如有些用户天生愿意给别人好评,心慈手软,比较好说话,而有的人就比较苛刻,总是评分不超过3分(5分满分)
- 一些物品的评分普遍高于其他物品,一些物品的评分普遍低于其他物品。比如一些物品一被生产便决定了它的地位,有的比较受人们欢迎,有的则被人嫌弃。
这个用户或物品普遍高于或低于平均值的差值,我们称为偏置(bias)
Baseline目标:
- 找出每个用户普遍高于或低于他人的偏置值bub_ubu
- 找出每件物品普遍高于或低于其他物品的偏置值bib_ibi
- 我们的目标也就转化为寻找最优的bub_ubu和bib_ibi
使用Baseline的算法思想预测评分的步骤如下:
计算所有电影的平均评分μ\muμ(即全局平均评分)
计算每个用户评分与平均评分μ\muμ的偏置值bub_ubu
计算每部电影所接受的评分与平均评分μ\muμ的偏置值bib_ibi
预测用户对电影的评分:
r^ui=bui=μ+bu+bi \hat{r}_{ui} = b_{ui} = \mu + b_u + b_i r^ui=bui=μ+bu+bi
举例:
比如我们想通过Baseline来预测用户A对电影“阿甘正传”的评分,那么首先计算出整个评分数据集的平均评分μ\muμ是3.5分;而用户A是一个比较苛刻的用户,他的评分比较严格,普遍比平均评分低0.5分,即用户A的偏置值bib_ibi是-0.5;而电影“阿甘正传”是一部比较热门而且备受好评的电影,它的评分普遍比平均评分要高1.2分,那么电影“阿甘正传”的偏置值bib_ibi是+1.2,因此就可以预测出用户A对电影“阿甘正传”的评分为:3.5+(−0.5)+1.23.5+(-0.5)+1.23.5+(−0.5)+1.2,也就是4.2分。
对于所有电影的平均评分μ\muμ是直接能计算出的,因此问题关键在于要测出每个用户的bub_ubu值和每部电影的bib_ibi的值。对于线性回归问题,我们可以利用平方差构建损失函数如下:
Cost=∑u,i∈R(rui−r^ui)2=∑u,i∈R(rui−μ−bu−bi)2 \begin{split} Cost &= \sum_{u,i\in R}(r_{ui}-\hat{r}_{ui})^2 \\&=\sum_{u,i\in R}(r_{ui}-\mu-b_u-b_i)^2 \end{split} Cost=u,i∈R∑(rui−r^ui)2=u,i∈R∑(rui−μ−bu−bi)2
加入L2正则化:
Cost=∑u,i∈R(rui−μ−bu−bi)2+λ∗(∑ubu2+∑ibi2) Cost=\sum_{u,i\in R}(r_{ui}-\mu-b_u-b_i)^2 + \lambda*(\sum_u {b_u}^2 + \sum_i {b_i}^2) Cost=u,i∈R∑(rui−μ−bu−bi)2+λ∗(u∑bu2+i∑bi2)
公式解析:
- 公式第一部分∑u,i∈R(rui−μ−bu−bi)2\sum_{u,i\in R}(r_{ui}-\mu-b_u-b_i)^2∑u,i∈R(rui−μ−bu−bi)2是用来寻找与已知评分数据拟合最好的bub_ubu和bib_ibi
- 公式第二部分λ∗(∑ubu2+∑ibi2)\lambda*(\sum_u {b_u}^2 + \sum_i {b_i}^2)λ∗(∑ubu2+∑ibi2)是正则化项,用于避免过拟合现象
对于最小过程的求解,我们一般采用随机梯度下降法或者交替最小二乘法来优化实现。
我们一步步来解释你提到的两个问题:
一、损失函数 Cost
第二部分的来源与含义
损失函数是:
Cost=∑u,i∈R(rui−μ−bu−bi)2+λ(∑ubu2+∑ibi2) Cost = \sum_{u,i \in R}(r_{ui} - \mu - b_u - b_i)^2 + \lambda \left( \sum_u b_u^2 + \sum_i b_i^2 \right) Cost=u,i∈R∑(rui−μ−bu−bi)2+λ(u∑bu2+i∑bi2)
✅ 第一部分:
∑u,i∈R(rui−μ−bu−bi)2 \sum_{u,i \in R}(r_{ui} - \mu - b_u - b_i)^2 u,i∈R∑(rui−μ−bu−bi)2
这部分是拟合误差的平方和,目标是拟合训练集中用户对物品的评分,也就是最小化预测值与真实值之间的差距。
✅ 第二部分(你的问题重点):
λ(∑ubu2+∑ibi2) \lambda \left( \sum_u b_u^2 + \sum_i b_i^2 \right) λ(u∑bu2+i∑bi2)
这是L2 正则化项(L2 Regularization Term),用于防止过拟合(overfitting)。下面逐一解释来源与含义:
1. 为什么加这部分?
- 如果只最小化拟合误差(第一部分),模型可能会为了降低误差而“过度拟合”训练数据,使得 $b_u$ 和 $b_i$ 的值变得很大。
- 为了避免这种情况,我们要对参数的大小加以惩罚。
- 加入正则项就是为了惩罚偏置项的过大取值,促使它们保持小的数值。
2. L2正则化含义:
∑ubu2\sum_u b_u^2∑ubu2 表示所有用户偏置的平方和
∑ibi2\sum_i b _i^2∑ibi2 表示所有物品偏置的平方和
λ(lambda)是正则化系数,控制“惩罚力度”
- λ 越大,模型更偏向简单(小的参数)
- λ 越小,模型更偏向拟合训练集
✅ 总结:
正则项的作用是:防止模型为训练数据拟合得太好而导致泛化能力差(即对新数据表现不好)。
方法一:随机梯度下降法优化
使用随机梯度下降优化算法预测Baseline偏置值
step 1:梯度下降法推导
损失函数:
J(θ)=Cost=f(bu,bi)J(θ)=∑u,i∈R(rui−μ−bu−bi)2+λ∗(∑ubu2+∑ibi2) \begin{split} &J(\theta)=Cost=f(b_u, b_i)\\ \\ &J(\theta)=\sum_{u,i\in R}(r_{ui}-\mu-b_u-b_i)^2 + \lambda*(\sum_u {b_u}^2 + \sum_i {b_i}^2) \end{split} J(θ)=Cost=f(bu,bi)J(θ)=u,i∈R∑(rui−μ−bu−bi)2+λ∗(u∑bu2+i∑bi2)
梯度下降参数更新原始公式:
θj:=θj−α∂∂θjJ(θ) \theta_j:=\theta_j-\alpha\cfrac{\partial }{\partial \theta_j}J(\theta) θj:=θj−α∂θj∂J(θ)
梯度下降更新bub_ubu:
损失函数偏导推导:
∂∂buJ(θ)=∂∂buf(bu,bi)=2∑u,i∈R(rui−μ−bu−bi)(−1)+2λbu=−2∑u,i∈R(rui−μ−bu−bi)+2λ∗bu \begin{split} \cfrac{\partial}{\partial b_u} J(\theta)&=\cfrac{\partial}{\partial b_u} f(b_u, b_i) \\&=2\sum_{u,i\in R}(r_{ui}-\mu-b_u-b_i)(-1) + 2\lambda{b_u} \\&=-2\sum_{u,i\in R}(r_{ui}-\mu-b_u-b_i) + 2\lambda*b_u \end{split} ∂bu∂J(θ)=∂bu∂f(bu,bi)=2u,i∈R∑(rui−μ−bu−bi)(−1)+2λbu=−2u,i∈R∑(rui−μ−bu−bi)+2λ∗bu
bub_ubu更新(因为alpha可以人为控制,所以2可以省略掉):
bu:=bu−α∗(−∑u,i∈R(rui−μ−bu−bi)+λ∗bu):=bu+α∗(∑u,i∈R(rui−μ−bu−bi)−λ∗bu) \begin{split} b_u&:=b_u - \alpha*(-\sum_{u,i\in R}(r_{ui}-\mu-b_u-b_i) + \lambda * b_u)\\ &:=b_u + \alpha*(\sum_{u,i\in R}(r_{ui}-\mu-b_u-b_i) - \lambda* b_u) \end{split} bu:=bu−α∗(−u,i∈R∑(rui−μ−bu−bi)+λ∗bu):=bu+α∗(u,i∈R∑(rui−μ−bu−bi)−λ∗bu)
同理可得,梯度下降更新bib_ibi:
bi:=bi+α∗(∑u,i∈R(rui−μ−bu−bi)−λ∗bi) b_i:=b_i + \alpha*(\sum_{u,i\in R}(r_{ui}-\mu-b_u-b_i) -\lambda*b_i) bi:=bi+α∗(u,i∈R∑(rui−μ−bu−bi)−λ∗bi)
step 2:随机梯度下降
由于随机梯度下降法本质上利用每个样本的损失来更新参数,而不用每次求出全部的损失和,因此使用SGD时:
单样本损失值:
error=rui−r^ui=rui−(μ+bu+bi)=rui−μ−bu−bi \begin{split} error &=r_{ui}-\hat{r}_{ui} \\&= r_{ui}-(\mu+b_u+b_i) \\&= r_{ui}-\mu-b_u-b_i \end{split} error=rui−r^ui=rui−(μ+bu+bi)=rui−μ−bu−bi
参数更新:
bu:=bu+α∗((rui−μ−bu−bi)−λ∗bu):=bu+α∗(error−λ∗bu)bi:=bi+α∗((rui−μ−bu−bi)−λ∗bi):=bi+α∗(error−λ∗bi) \begin{split} b_u&:=b_u + \alpha*((r_{ui}-\mu-b_u-b_i) -\lambda*b_u) \\ &:=b_u + \alpha*(error - \lambda*b_u) \\ \\ b_i&:=b_i + \alpha*((r_{ui}-\mu-b_u-b_i) -\lambda*b_i)\\ &:=b_i + \alpha*(error -\lambda*b_i) \end{split} bubi:=bu+α∗((rui−μ−bu−bi)−λ∗bu):=bu+α∗(error−λ∗bu):=bi+α∗((rui−μ−bu−bi)−λ∗bi):=bi+α∗(error−λ∗bi)
step 3:算法实现
# 导包
import pandas as pd
import numpy as np
class BaselineCFBySGD(object):
def __init__(self, number_epochs, alpha, reg, columns= ["uid", "iid", "rating"] ):
# 梯度下降最高迭代次数
self.number_epochs = number_epochs
# 学习率
self.alpha = alpha
# 正则参数
self.reg = reg
# 数据集中user-item-rating字段的名称
self.columns = columns
def fit(self, dataset):
'''
:param dataset: uid, iid, rating
:return:
'''
self.dataset = dataset
# 用户评分数据:
'''
① 对 dataset 进行操作。dataset 是一个 Pandas DataFrame,它包含了用户ID(userId)、
物品ID(movieId)和评分(rating).
② 对数据集dataset按照self.columns[0]进行分组,分组后,每个分组代表一个用户的数据。
③ 分组后对数据进行聚合操作,list 表示将每个分组中的元素转换为列表。具体来说,self.columns[1] 和
self.columns[2] 分别是 movieId 和 rating,这意味着对于每个用户(userId),
我们将会把该用户评分的所有 movieId 和相应的 rating 收集到一个列表中.
④ 最终结果是:对每个用户(userId),movieId和rating的列表将作为该用户的评分数据。
userId movieId rating
1001 [1, 2, 3] [4.0, 5.0, 3.5]
'''
self.users_ratings = dataset.groupby(self.columns[0]).agg([list])[[self.columns[1], self.columns[2]]]
# 物品评分数据
self.items_ratings = dataset.groupby(self.columns[1]).agg([list])[[self.columns[0], self.columns[2]]]
# 计算全局平均分
self.global_mean = self.dataset[self.columns[2]].mean()
# 调用sgd方法训练模型参数
self.bu, self.bi = self.sgd()
def sgd(self):
'''
利用随机梯度下降,优化bu,bi的值
:return: bu, bi
'''
# 初始化bu、bi的值,全部设为0
'''
① Python 中的 zip() 函数用于将多个可迭代对象作为参数,将每个对象中对应的元素打包成一个元组,
然后返回这些元组组成的列表。如果传入的迭代器长度不一致,zip() 函数会以最短的迭代器长度为准,返回相同长度的列表。
② self.users_ratings.index:用户ID列表(如 [1, 2, 3, ...])
self.items_ratings.index:物品ID列表(如 [10, 11, 12, ...])
③ np.zeros(len(self.users_ratings)):返回一个长度为用户数量的全零数组。
np.zeros(len(self.items_ratings)):返回一个长度为物品数量的全零数组。
④ zip()将用户Id列表和全0数组进行合并,合成一个这两个集合的元素组成的元组的列表,如:[(1,0),(2,0)]
dict()函数将zip产生的数据,转换成字典类型,
比如bu = {1: 0.0, 2: 0.0, 3: 0.0}
bi = {10: 0.0, 11: 0.0, 12: 0.0, ...}
'''
bu = dict(zip(self.users_ratings.index, np.zeros(len(self.users_ratings))))
bi = dict(zip(self.items_ratings.index, np.zeros(len(self.items_ratings))))
for i in range(self.number_epochs):
print("iter%d" % i)
for uid, iid, real_rating in self.dataset.itertuples(index=False):
error = real_rating - (self.global_mean + bu[uid] + bi[iid])
bu[uid] += self.alpha * (error - self.reg * bu[uid])
bi[iid] += self.alpha * (error - self.reg * bi[iid])
return bu, bi
def predict(self, uid, iid):
predict_rating = self.global_mean + self.bu[uid] + self.bi[iid]
return predict_rating
if __name__ == '__main__':
dtype = [("userId", np.int32), ("movieId", np.int32), ("rating", np.float32)]
dataset = pd.read_csv("./data/ml-latest-small/ratings.csv", usecols=range(3), dtype=dict(dtype))
bcf = BaselineCFBySGD(20, 0.1, 0.1, ["userId", "movieId", "rating"])
bcf.fit(dataset)
while True:
uid = int(input("uid: "))
iid = int(input("iid: "))
print(bcf.predict(uid, iid))
Step 4: 准确性指标评估
- 添加test方法,然后使用之前实现accuary方法计算准确性指标
import pandas as pd
import numpy as np
def data_split(data_path, x=0.8, random=False):
'''
切分数据集, 这里为了保证用户数量保持不变,将每个用户的评分数据按比例进行拆分
:param data_path: 数据集路径
:param x: 训练集的比例,如x=0.8,则0.2是测试集
:param random: 是否随机切分,默认False
:return: 用户-物品评分矩阵
'''
print("开始切分数据集...")
# 设置要加载的数据字段的类型
dtype = {"userId": np.int32, "movieId": np.int32, "rating": np.float32}
# 加载数据,我们只用前三列数据,分别是用户ID,电影ID,已经用户对电影的对应评分
ratings = pd.read_csv(data_path, dtype=dtype, usecols=range(3))
testset_index = []
# 为了保证每个用户在测试集和训练集都有数据,因此按userId聚合
for uid in ratings.groupby("userId").any().index:
user_rating_data = ratings.where(ratings["userId"]==uid).dropna()
if random:
# 因为不可变类型不能被 shuffle方法作用,所以需要强行转换为列表
index = list(user_rating_data.index)
np.random.shuffle(index) # 打乱列表
_index = round(len(user_rating_data) * x)
testset_index += list(index[_index:])
else:
# 将每个用户的x比例的数据作为训练集,剩余的作为测试集
index = round(len(user_rating_data) * x)
testset_index += list(user_rating_data.index.values[index:])
testset = ratings.loc[testset_index]
trainset = ratings.drop(testset_index)
print("完成数据集切分...")
return trainset, testset
def accuray(predict_results, method="all"):
'''
准确性指标计算方法
:param predict_results: 预测结果,类型为容器,每个元素是一个包含uid,iid,real_rating,pred_rating的序列
:param method: 指标方法,类型为字符串,rmse或mae,否则返回两者rmse和mae
:return:
'''
def rmse(predict_results):
'''
rmse评估指标
:param predict_results:
:return: rmse
'''
length = 0
_rmse_sum = 0
for uid, iid, real_rating, pred_rating in predict_results:
length += 1
_rmse_sum += (pred_rating - real_rating) ** 2
return round(np.sqrt(_rmse_sum / length), 4)
def mae(predict_results):
'''
mae评估指标
:param predict_results:
:return: mae
'''
length = 0
_mae_sum = 0
for uid, iid, real_rating, pred_rating in predict_results:
length += 1
_mae_sum += abs(pred_rating - real_rating)
return round(_mae_sum / length, 4)
def rmse_mae(predict_results):
'''
rmse和mae评估指标
:param predict_results:
:return: rmse, mae
'''
length = 0
_rmse_sum = 0
_mae_sum = 0
for uid, iid, real_rating, pred_rating in predict_results:
length += 1
_rmse_sum += (pred_rating - real_rating) ** 2
_mae_sum += abs(pred_rating - real_rating)
return round(np.sqrt(_rmse_sum / length), 4), round(_mae_sum / length, 4)
if method.lower() == "rmse":
rmse(predict_results)
elif method.lower() == "mae":
mae(predict_results)
else:
return rmse_mae(predict_results)
class BaselineCFBySGD(object):
def __init__(self, number_epochs, alpha, reg, columns=["uid", "iid", "rating"]):
# 梯度下降最高迭代次数
self.number_epochs = number_epochs
# 学习率
self.alpha = alpha
# 正则参数
self.reg = reg
# 数据集中user-item-rating字段的名称
self.columns = columns
def fit(self, dataset):
'''
:param dataset: uid, iid, rating
:return:
'''
self.dataset = dataset
# 用户评分数据
self.users_ratings = dataset.groupby(self.columns[0]).agg([list])[[self.columns[1], self.columns[2]]]
# 物品评分数据
self.items_ratings = dataset.groupby(self.columns[1]).agg([list])[[self.columns[0], self.columns[2]]]
# 计算全局平均分
self.global_mean = self.dataset[self.columns[2]].mean()
# 调用sgd方法训练模型参数
self.bu, self.bi = self.sgd()
def sgd(self):
'''
利用随机梯度下降,优化bu,bi的值
:return: bu, bi
'''
# 初始化bu、bi的值,全部设为0
bu = dict(zip(self.users_ratings.index, np.zeros(len(self.users_ratings))))
bi = dict(zip(self.items_ratings.index, np.zeros(len(self.items_ratings))))
for i in range(self.number_epochs):
print("iter%d" % i)
for uid, iid, real_rating in self.dataset.itertuples(index=False):
error = real_rating - (self.global_mean + bu[uid] + bi[iid])
bu[uid] += self.alpha * (error - self.reg * bu[uid])
bi[iid] += self.alpha * (error - self.reg * bi[iid])
return bu, bi
def predict(self, uid, iid):
'''评分预测'''
if iid not in self.items_ratings.index:
raise Exception("无法预测用户<{uid}>对电影<{iid}>的评分,因为训练集中缺失<{iid}>的数据".format(uid=uid, iid=iid))
predict_rating = self.global_mean + self.bu[uid] + self.bi[iid]
return predict_rating
def test(self,testset):
'''预测测试集数据'''
for uid, iid, real_rating in testset.itertuples(index=False):
try:
pred_rating = self.predict(uid, iid)
except Exception as e:
print(e)
else:
yield uid, iid, real_rating, pred_rating
if __name__ == '__main__':
trainset, testset = data_split("datasets/ml-latest-small/ratings.csv", random=True)
bcf = BaselineCFBySGD(20, 0.1, 0.1, ["userId", "movieId", "rating"])
bcf.fit(trainset)
pred_results = bcf.test(testset)
rmse, mae = accuray(pred_results)
print("rmse: ", rmse, "mae: ", mae)
梯度下降算法的公式理解
在整个机器学习优化过程中的核心:梯度下降更新公式是怎么来的?
我们一步一步推导并解释它的原理,确保你从根上理解它。
✅ 1. 背景:我们想做什么?
我们有一个损失函数 J(θ)J(\theta)J(θ),目标是:
找到使损失函数最小的参数 θ \text{找到使损失函数最小的参数 } \theta 找到使损失函数最小的参数 θ
例如,在你说的 Baseline 预测问题中,损失函数是:
J(θ)=∑(u,i)∈R(rui−μ−bu−bi)2+λ(∑ubu2+∑ibi2) J(\theta) = \sum_{(u,i)\in R}(r_{ui} - \mu - b_u - b_i)^2 + \lambda \left(\sum_u b_u^2 + \sum_i b_i^2\right) J(θ)=(u,i)∈R∑(rui−μ−bu−bi)2+λ(u∑bu2+i∑bi2)
我们的目标是:
找到一组 bub_ubu、bib_ibi,让这个损失函数最小。
✅ 2. 关键思想:用梯度指明下降方向
梯度(偏导数)告诉我们:
损失函数对每个参数的“变化率”,也就是哪边更陡、更快上升。
为了让损失变小,我们应该往反方向走,这就是“梯度下降法”的思想。
✅ 3. 梯度下降更新公式
假设你要优化的参数是 θ\thetaθ,学习率是 α\alphaα,那么基本的梯度下降更新公式是:
θ:=θ−α⋅∂J∂θ \theta := \theta - \alpha \cdot \frac{\partial J}{\partial \theta} θ:=θ−α⋅∂θ∂J
解释:
- ∂J∂θ\frac{\partial J}{\partial \theta}∂θ∂J:损失函数对参数 θ\thetaθ 的偏导数(梯度)
- α\alphaα:学习率(控制步长)
- −α⋅∂J∂θ-\alpha \cdot \frac{\partial J}{\partial \theta}−α⋅∂θ∂J:表示“朝着使损失减少的方向移动一点”
:=
表示“更新”,也就是新的 θ\thetaθ 用旧的 θ\thetaθ 减去这个变化值
✅ 4. 应用于你的例子:更新 bub_ubu
损失函数对 bub_ubu 的偏导是:
∂J∂bu=−2∑i∈Ru(rui−μ−bu−bi)+2λbu \frac{\partial J}{\partial b_u} = -2\sum_{i\in R_u}(r_{ui} - \mu - b_u - b_i) + 2\lambda b_u ∂bu∂J=−2i∈Ru∑(rui−μ−bu−bi)+2λbu
代入梯度下降公式:
bu:=bu−α⋅(−2∑i∈Ru(rui−μ−bu−bi)+2λbu) b_u := b_u - \alpha \cdot \left( -2\sum_{i\in R_u}(r_{ui} - \mu - b_u - b_i) + 2\lambda b_u \right) bu:=bu−α⋅(−2i∈Ru∑(rui−μ−bu−bi)+2λbu)
提出 2 并简化后(省略 2):
bu:=bu+α(∑i∈Ru(rui−μ−bu−bi)−λbu) b_u := b_u + \alpha \left( \sum_{i\in R_u}(r_{ui} - \mu - b_u - b_i) - \lambda b_u \right) bu:=bu+α(i∈Ru∑(rui−μ−bu−bi)−λbu)
这就是你看到的更新式。
✅ 总结
步骤 | 意义 |
---|---|
写出损失函数 | 表达你要最小化的目标 |
对每个参数求偏导 | 得到损失函数对参数的影响方向 |
代入更新公式 θ:=θ−α⋅∂J∂θ\theta := \theta - \alpha \cdot \frac{\partial J}{\partial \theta}θ:=θ−α⋅∂θ∂J | 实现参数向“减少损失”的方向移动 |
简化公式 | 可省略常数(如 2),吸收进学习率 |
校验评估的代码部分的理解
⭐ RMSE 和 MAE 是什么?
它们是 预测评分与真实评分之间误差的评估指标,常用于推荐系统、回归模型的性能评估。
📐 RMSE:Root Mean Squared Error(均方根误差)
公式:
RMSE=1n∑i=1n(r^i−ri)2 \text{RMSE} = \sqrt{ \frac{1}{n} \sum_{i=1}^{n} ( \hat{r}_i - r_i )^2 } RMSE=n1i=1∑n(r^i−ri)2
含义:
- r^i\hat{r}_ir^i:模型预测的评分
- rir_iri:实际的评分
- nnn:测试集中有评分的数据条数
特点:
- 对大误差更加敏感(因为平方了差值)。
- 如果你想惩罚预测偏离大的情况,选择 RMSE。
📐 MAE:Mean Absolute Error(平均绝对误差)
公式:
MAE=1n∑i=1n∣r^i−ri∣ \text{MAE} = \frac{1}{n} \sum_{i=1}^{n} | \hat{r}_i - r_i | MAE=n1i=1∑n∣r^i−ri∣
含义:
衡量预测评分与实际评分之间平均的“绝对差值”。
相比 RMSE,MAE 对异常值(大误差)不太敏感。
✅ 对比总结
指标 | 全称 | 敏感度 | 数学操作 | 常用场景 |
---|---|---|---|---|
RMSE | 均方根误差 | 对大误差敏感 | 差值平方开根 | 关注预测偏差的严重程度 |
MAE | 平均绝对误差 | 均匀对待每个误差 | 直接取绝对值 | 关注整体平均误差 |
📊 在推荐系统中的用途
在这段代码中,RMSE 和 MAE 被用来衡量训练好的推荐模型在测试集上的预测准确性。
pred_results = bcf.test(testset) # 模型预测每个 (uid, iid) 的评分
rmse, mae = accuray(pred_results) # 分别计算 RMSE 和 MAE
print("rmse: ", rmse, "mae: ", mae) # 输出误差
- RMSE 越小 → 模型整体预测越准确(尤其是少有偏离大的情况)。
- MAE 越小 → 模型在平均意义下更稳定。
🧪 举个简单例子
假设某个用户对电影的真实评分是 4,模型预测是:
- 预测1:3.9 → 误差是 0.1
- 预测2:2.0 → 误差是 2.0
MAE:平均误差 = 0.1+2.02=1.05\frac{0.1 + 2.0}{2} = 1.0520.1+2.0=1.05
RMSE:平方平均 = (0.1)2+(2.0)22=2.005≈1.415\sqrt{ \frac{(0.1)^2 + (2.0)^2}{2} } = \sqrt{2.005} \approx 1.4152(0.1)2+(2.0)2=2.005≈1.415
注意:RMSE > MAE,因为 RMSE 惩罚了那个大的 2.0 的误差。
✅ 总结一句话
RMSE 和 MAE 是评价推荐系统预测评分准确性最常用的两个指标,能量化你模型的“靠谱程度”。
选择哪个要看你是更关注大误差(用 RMSE)还是整体平均误差(用 MAE)。
方法二:交替最小二乘法优化
使用交替最小二乘法优化算法预测Baseline偏置值
step 1: 交替最小二乘法推导
最小二乘法和梯度下降法一样,可以用于求极值。
最小二乘法思想:对损失函数求偏导,然后再使偏导为0
同样,损失函数:
J(θ)=∑u,i∈R(rui−μ−bu−bi)2+λ∗(∑ubu2+∑ibi2) J(\theta)=\sum_{u,i\in R}(r_{ui}-\mu-b_u-b_i)^2 + \lambda*(\sum_u {b_u}^2 + \sum_i {b_i}^2) J(θ)=u,i∈R∑(rui−μ−bu−bi)2+λ∗(u∑bu2+i∑bi2)
对损失函数求偏导:
∂∂buf(bu,bi)=−2∑u,i∈R(rui−μ−bu−bi)+2λ∗bu \cfrac{\partial}{\partial b_u} f(b_u, b_i) =-2 \sum_{u,i\in R}(r_{ui}-\mu-b_u-b_i) + 2\lambda * b_u ∂bu∂f(bu,bi)=−2u,i∈R∑(rui−μ−bu−bi)+2λ∗bu
令偏导为0,则可得:
∑u,i∈R(rui−μ−bu−bi)=λ∗bu∑u,i∈R(rui−μ−bi)=∑u,i∈Rbu+λ∗bu \sum_{u,i\in R}(r_{ui}-\mu-b_u-b_i) = \lambda* b_u \\\sum_{u,i\in R}(r_{ui}-\mu-b_i) = \sum_{u,i\in R} b_u+\lambda * b_u u,i∈R∑(rui−μ−bu−bi)=λ∗buu,i∈R∑(rui−μ−bi)=u,i∈R∑bu+λ∗bu
为了简化公式,这里令∑u,i∈Rbu≈∣R(u)∣∗bu\sum_{u,i\in R} b_u \approx |R(u)|*b_u∑u,i∈Rbu≈∣R(u)∣∗bu,即直接假设每一项的偏置都相等,可得:
bu:=∑u,i∈R(rui−μ−bi)λ1+∣R(u)∣ b_u := \cfrac {\sum_{u,i\in R}(r_{ui}-\mu-b_i)}{\lambda_1 + |R(u)|} bu:=λ1+∣R(u)∣∑u,i∈R(rui−μ−bi)
其中∣R(u)∣|R(u)|∣R(u)∣表示用户uuu的有过评分数量
同理可得:
bi:=∑u,i∈R(rui−μ−bu)λ2+∣R(i)∣ b_i := \cfrac {\sum_{u,i\in R}(r_{ui}-\mu-b_u)}{\lambda_2 + |R(i)|} bi:=λ2+∣R(i)∣∑u,i∈R(rui−μ−bu)
其中∣R(i)∣|R(i)|∣R(i)∣表示物品iii收到的评分数量
bub_ubu和bib_ibi分别属于用户和物品的偏置,因此他们的正则参数可以分别设置两个独立的参数
step 2: 交替最小二乘法应用
通过最小二乘推导,我们最终分别得到了bub_ubu和bib_ibi的表达式,但他们的表达式中却又各自包含对方,因此这里我们将利用一种叫交替最小二乘的方法来计算他们的值:
- 计算其中一项,先固定其他未知参数,即看作其他未知参数为已知
- 如求bub_ubu时,将bib_ibi看作是已知;求bib_ibi时,将bub_ubu看作是已知;如此反复交替,不断更新二者的值,求得最终的结果。这就是交替最小二乘法(ALS)
step 3: 算法实现
import pandas as pd
import numpy as np
class BaselineCFByALS(object):
def __init__(self, number_epochs, reg_bu, reg_bi, columns=["uid", "iid", "rating"]):
# 梯度下降最高迭代次数
self.number_epochs = number_epochs
# bu的正则参数
self.reg_bu = reg_bu
# bi的正则参数
self.reg_bi = reg_bi
# 数据集中user-item-rating字段的名称
self.columns = columns
def fit(self, dataset):
'''
:param dataset: uid, iid, rating
:return:
'''
self.dataset = dataset
# 用户评分数据
self.users_ratings = dataset.groupby(self.columns[0]).agg([list])[[self.columns[1], self.columns[2]]]
# 物品评分数据
self.items_ratings = dataset.groupby(self.columns[1]).agg([list])[[self.columns[0], self.columns[2]]]
# 计算全局平均分
self.global_mean = self.dataset[self.columns[2]].mean()
# 调用sgd方法训练模型参数
self.bu, self.bi = self.als()
def als(self):
'''
利用随机梯度下降,优化bu,bi的值
:return: bu, bi
'''
# 初始化bu、bi的值,全部设为0
bu = dict(zip(self.users_ratings.index, np.zeros(len(self.users_ratings))))
bi = dict(zip(self.items_ratings.index, np.zeros(len(self.items_ratings))))
for i in range(self.number_epochs):
print("iter%d" % i)
for iid, uids, ratings in self.items_ratings.itertuples(index=True):
_sum = 0
for uid, rating in zip(uids, ratings):
_sum += rating - self.global_mean - bu[uid]
bi[iid] = _sum / (self.reg_bi + len(uids))
for uid, iids, ratings in self.users_ratings.itertuples(index=True):
_sum = 0
for iid, rating in zip(iids, ratings):
_sum += rating - self.global_mean - bi[iid]
bu[uid] = _sum / (self.reg_bu + len(iids))
return bu, bi
def predict(self, uid, iid):
predict_rating = self.global_mean + self.bu[uid] + self.bi[iid]
return predict_rating
if __name__ == '__main__':
dtype = [("userId", np.int32), ("movieId", np.int32), ("rating", np.float32)]
dataset = pd.read_csv("datasets/ml-latest-small/ratings.csv", usecols=range(3), dtype=dict(dtype))
bcf = BaselineCFByALS(20, 25, 15, ["userId", "movieId", "rating"])
bcf.fit(dataset)
while True:
uid = int(input("uid: "))
iid = int(input("iid: "))
print(bcf.predict(uid, iid))
Step 4: 准确性指标评估
import pandas as pd
import numpy as np
def data_split(data_path, x=0.8, random=False):
'''
切分数据集, 这里为了保证用户数量保持不变,将每个用户的评分数据按比例进行拆分
:param data_path: 数据集路径
:param x: 训练集的比例,如x=0.8,则0.2是测试集
:param random: 是否随机切分,默认False
:return: 用户-物品评分矩阵
'''
print("开始切分数据集...")
# 设置要加载的数据字段的类型
dtype = {"userId": np.int32, "movieId": np.int32, "rating": np.float32}
# 加载数据,我们只用前三列数据,分别是用户ID,电影ID,已经用户对电影的对应评分
ratings = pd.read_csv(data_path, dtype=dtype, usecols=range(3))
testset_index = []
# 为了保证每个用户在测试集和训练集都有数据,因此按userId聚合
for uid in ratings.groupby("userId").any().index:
user_rating_data = ratings.where(ratings["userId"]==uid).dropna()
if random:
# 因为不可变类型不能被 shuffle方法作用,所以需要强行转换为列表
index = list(user_rating_data.index)
np.random.shuffle(index) # 打乱列表
_index = round(len(user_rating_data) * x)
testset_index += list(index[_index:])
else:
# 将每个用户的x比例的数据作为训练集,剩余的作为测试集
index = round(len(user_rating_data) * x)
testset_index += list(user_rating_data.index.values[index:])
testset = ratings.loc[testset_index]
trainset = ratings.drop(testset_index)
print("完成数据集切分...")
return trainset, testset
def accuray(predict_results, method="all"):
'''
准确性指标计算方法
:param predict_results: 预测结果,类型为容器,每个元素是一个包含uid,iid,real_rating,pred_rating的序列
:param method: 指标方法,类型为字符串,rmse或mae,否则返回两者rmse和mae
:return:
'''
def rmse(predict_results):
'''
rmse评估指标
:param predict_results:
:return: rmse
'''
length = 0
_rmse_sum = 0
for uid, iid, real_rating, pred_rating in predict_results:
length += 1
_rmse_sum += (pred_rating - real_rating) ** 2
return round(np.sqrt(_rmse_sum / length), 4)
def mae(predict_results):
'''
mae评估指标
:param predict_results:
:return: mae
'''
length = 0
_mae_sum = 0
for uid, iid, real_rating, pred_rating in predict_results:
length += 1
_mae_sum += abs(pred_rating - real_rating)
return round(_mae_sum / length, 4)
def rmse_mae(predict_results):
'''
rmse和mae评估指标
:param predict_results:
:return: rmse, mae
'''
length = 0
_rmse_sum = 0
_mae_sum = 0
for uid, iid, real_rating, pred_rating in predict_results:
length += 1
_rmse_sum += (pred_rating - real_rating) ** 2
_mae_sum += abs(pred_rating - real_rating)
return round(np.sqrt(_rmse_sum / length), 4), round(_mae_sum / length, 4)
if method.lower() == "rmse":
rmse(predict_results)
elif method.lower() == "mae":
mae(predict_results)
else:
return rmse_mae(predict_results)
class BaselineCFByALS(object):
def __init__(self, number_epochs, reg_bu, reg_bi, columns=["uid", "iid", "rating"]):
# 梯度下降最高迭代次数
self.number_epochs = number_epochs
# bu的正则参数
self.reg_bu = reg_bu
# bi的正则参数
self.reg_bi = reg_bi
# 数据集中user-item-rating字段的名称
self.columns = columns
def fit(self, dataset):
'''
:param dataset: uid, iid, rating
:return:
'''
self.dataset = dataset
# 用户评分数据
self.users_ratings = dataset.groupby(self.columns[0]).agg([list])[[self.columns[1], self.columns[2]]]
# 物品评分数据
self.items_ratings = dataset.groupby(self.columns[1]).agg([list])[[self.columns[0], self.columns[2]]]
# 计算全局平均分
self.global_mean = self.dataset[self.columns[2]].mean()
# 调用sgd方法训练模型参数
self.bu, self.bi = self.als()
def als(self):
'''
利用随机梯度下降,优化bu,bi的值
:return: bu, bi
'''
# 初始化bu、bi的值,全部设为0
bu = dict(zip(self.users_ratings.index, np.zeros(len(self.users_ratings))))
bi = dict(zip(self.items_ratings.index, np.zeros(len(self.items_ratings))))
for i in range(self.number_epochs):
print("iter%d" % i)
for iid, uids, ratings in self.items_ratings.itertuples(index=True):
_sum = 0
for uid, rating in zip(uids, ratings):
_sum += rating - self.global_mean - bu[uid]
bi[iid] = _sum / (self.reg_bi + len(uids))
for uid, iids, ratings in self.users_ratings.itertuples(index=True):
_sum = 0
for iid, rating in zip(iids, ratings):
_sum += rating - self.global_mean - bi[iid]
bu[uid] = _sum / (self.reg_bu + len(iids))
return bu, bi
def predict(self, uid, iid):
'''评分预测'''
if iid not in self.items_ratings.index:
raise Exception("无法预测用户<{uid}>对电影<{iid}>的评分,因为训练集中缺失<{iid}>的数据".format(uid=uid, iid=iid))
predict_rating = self.global_mean + self.bu[uid] + self.bi[iid]
return predict_rating
def test(self,testset):
'''预测测试集数据'''
for uid, iid, real_rating in testset.itertuples(index=False):
try:
pred_rating = self.predict(uid, iid)
except Exception as e:
print(e)
else:
yield uid, iid, real_rating, pred_rating
if __name__ == '__main__':
trainset, testset = data_split("datasets/ml-latest-small/ratings.csv", random=True)
bcf = BaselineCFByALS(20, 25, 15, ["userId", "movieId", "rating"])
bcf.fit(trainset)
pred_results = bcf.test(testset)
rmse, mae = accuray(pred_results)
print("rmse: ", rmse, "mae: ", mae)
函数求导: