九. 内存数据结构设计
硬盘上存储数据, 只是为了实现 “持久化” 这样的效果. 但是实际的消息存储/转发, 还是主要靠内存的结
构.
对于 MQ 来说, 内存部分是更关键的, 内存速度更快, 可以达成更⾼的并发
创建 MemoryDataCenter
创建 mqserver.datacenter.MemoryDataCenter
public class MemoryDataCenter {
// key 是 exchangeName, value 是 Exchange 对象
private ConcurrentHashMap<String, Exchange> exchangeMap = new ConcurrentHashMap<>();
// key 是 queueName, value 是 MSGQueue 对象
private ConcurrentHashMap<String, MSGQueue> queueMap = new ConcurrentHashMap<>();
// 第一个 key 是 exchangeName, 第二个 key 是 queueName
private ConcurrentHashMap<String, ConcurrentHashMap<String, Binding>> bindingsMap = new ConcurrentHashMap<>();
// key 是 messageId, value 是 Message 对象
private ConcurrentHashMap<String, Message> messageMap = new ConcurrentHashMap<>();
// key 是 queueName, value 是一个 Message 的链表
private ConcurrentHashMap<String, LinkedList<Message>> queueMessageMap = new ConcurrentHashMap<>();
// 第一个 key 是 queueName, 第二个 key 是 messageId
private ConcurrentHashMap<String, ConcurrentHashMap<String, Message>> queueMessageWaitAckMap = new ConcurrentHashMap<>();
• 使⽤四个哈希表, 管理 Exchange, Queue, Binding, Message.
• 使⽤⼀个哈希表 + 链表管理 队列 -> 消息 之间的关系.
• 使⽤⼀个哈希表 + 哈希表管理所有的未被确认的消息.
为了保证消息被正确消费了, 会使⽤两种⽅式进⾏确认. ⾃动 ACK 和 ⼿动 ACK.
其中⾃动 ACK 是指当消息被消费之后, 就会⽴即被销毁释放.
其中⼿动 ACK 是指当消息被消费之后, 由消费者主动调⽤⼀个 basicAck ⽅法, 进⾏主动确认. 服务器
收到这个确认之后, 才能真正销毁消息.
此处的 “未确认消息” 就是指在⼿动 ACK 模式下, 该消息还没有被调⽤ basicAck. 此时消息不能删除,
但是要和其他未消费的消息区分开. 于是另搞了个结构.
当后续 basicAck 到了, 就可以删除消息了
封装 Exchange ⽅法
public void insertExchange(Exchange exchange) {
exchangeMap.put(exchange.getName(), exchange);
System.out.println("[MemoryDataCenter] 新交换机添加成功! exchangeName=" + exchange.getName());
}
public Exchange getExchange(String exchangeName) {
return exchangeMap.get(exchangeName);
}
public void deleteExchange(String exchangeName) {
exchangeMap.remove(exchangeName);
System.out.println("[MemoryDataCenter] 交换机删除成功! exchangeName=" + exchangeName);
}
封装 Queue ⽅法
public void insertQueue(MSGQueue queue) {
queueMap.put(queue.getName(), queue);
System.out.println("[MemoryDataCenter] 新队列添加成功! queueName=" + queue.getName());
}
public MSGQueue getQueue(String queueName) {
return queueMap.get(queueName);
}
public void deleteQueue(String queueName) {
queueMap.remove(queueName);
System.out.println("[MemoryDataCenter] 队列删除成功! queueName=" + queueName);
}
封装 Binding ⽅法
public void insertBinding(Binding binding) throws MqException {
// ConcurrentHashMap<String, Binding> bindingMap = bindingsMap.get(binding.getExchangeName());
// if (bindingMap == null) {
// bindingMap = new ConcurrentHashMap<>();
// bindingsMap.put(binding.getExchangeName(), bindingMap);
// }
// 先使用 exchangeName 查一下, 对应的哈希表是否存在. 不存在就创建一个.
ConcurrentHashMap<String, Binding> bindingMap = bindingsMap.computeIfAbsent(binding.getExchangeName(),
k -> new ConcurrentHashMap<>());
synchronized (bindingMap) {
// 再根据 queueName 查一下. 如果已经存在, 就抛出异常. 不存在才能插入.
if (bindingMap.get(binding.getQueueName()) != null) {
throw new MqException("[MemoryDataCenter] 绑定已经存在! exchangeName=" + binding.getExchangeName() +
", queueName=" + binding.getQueueName());
}
bindingMap.put(binding.getQueueName(), binding);
}
System.out.println("[MemoryDataCenter] 新绑定添加成功! exchangeName=" + binding.getExchangeName()
+ ", queueName=" + binding.getQueueName());
}
// 获取绑定, 写两个版本:
// 1. 根据 exchangeName 和 queueName 确定唯一一个 Binding
// 2. 根据 exchangeName 获取到所有的 Binding
public Binding getBinding(String exchangeName, String queueName) {
ConcurrentHashMap<String, Binding> bindingMap = bindingsMap.get(exchangeName);
if (bindingMap == null) {
return null;
}
return bindingMap.get(queueName);
}
public ConcurrentHashMap<String, Binding> getBindings(String exchangeName) {
return bindingsMap.get(exchangeName);
}
public void deleteBinding(Binding binding) throws MqException {
ConcurrentHashMap<String, Binding> bindingMap = bindingsMap.get(binding.getExchangeName());
if (bindingMap == null) {
// 该交换机没有绑定任何队列. 报错.
throw new MqException("[MemoryDataCenter] 绑定不存在! exchangeName=" + binding.getExchangeName()
+ ", queueName=" + binding.getQueueName());
}
bindingMap.remove(binding.getQueueName());
System.out.println("[MemoryDataCenter] 绑定删除成功! exchangeName=" + binding.getExchangeName()
+ ", queueName=" + binding.getQueueName());
}
封装 Message ⽅法
public void addMessage(Message message) {
messageMap.put(message.getMessageId(), message);
System.out.println("[MemoryDataCenter] 新消息添加成功! messageId=" + message.getMessageId());
}
// 根据 id 查询消息
public Message getMessage(String messageId) {
return messageMap.get(messageId);
}
// 根据 id 删除消息
public void removeMessage(String messageId) {
messageMap.remove(messageId);
System.out.println("[MemoryDataCenter] 消息被移除! messageId=" + messageId);
}
// 发送消息到指定队列
public void sendMessage(MSGQueue queue, Message message) {
// 把消息放到对应的队列数据结构中.
// 先根据队列的名字, 找到该队列对应的消息链表.
LinkedList<Message> messages = queueMessageMap.computeIfAbsent(queue.getName(), k -> new LinkedList<>());
// 再把数据加到 messages 里面
synchronized (messages) {
messages.add(message);
}
// 在这里把该消息也往消息中心中插入一下. 假设如果 message 已经在消息中心存在, 重复插入也没关系.
// 主要就是相同 messageId, 对应的 message 的内容一定是一样的. (服务器代码不会对 Message 内容做修改 basicProperties 和 body)
addMessage(message);
System.out.println("[MemoryDataCenter] 消息被投递到队列中! messageId=" + message.getMessageId());
}
// 从队列中取消息
public Message pollMessage(String queueName) {
// 根据队列名, 查找一下, 对应的队列的消息链表.
LinkedList<Message> messages = queueMessageMap.get(queueName);
if (messages == null) {
return null;
}
synchronized (messages) {
// 如果没找到, 说明队列中没有任何消息.
if (messages.size() == 0) {
return null;
}
// 链表中有元素, 就进行头删.
Message currentMessage = messages.remove(0);
System.out.println("[MemoryDataCenter] 消息从队列中取出! messageId=" + currentMessage.getMessageId());
return currentMessage;
}
}
// 获取指定队列中消息的个数
public int getMessageCount(String queueName) {
LinkedList<Message> messages = queueMessageMap.get(queueName);
if (messages == null) {
// 队列中没有消息
return 0;
}
synchronized (messages) {
return messages.size();
}
}
// 添加未确认的消息
public void addMessageWaitAck(String queueName, Message message) {
ConcurrentHashMap<String, Message> messageHashMap = queueMessageWaitAckMap.computeIfAbsent(queueName,
k -> new ConcurrentHashMap<>());
messageHashMap.put(message.getMessageId(), message);
System.out.println("[MemoryDataCenter] 消息进入待确认队列! messageId=" + message.getMessageId());
}
// 删除未确认的消息(消息已经确认了)
public void removeMessageWaitAck(String queueName, String messageId) {
ConcurrentHashMap<String, Message> messageHashMap = queueMessageWaitAckMap.get(queueName);
if (messageHashMap == null) {
return;
}
messageHashMap.remove(messageId);
System.out.println("[MemoryDataCenter] 消息从待确认队列删除! messageId=" + messageId);
}
// 获取指定的未确认的消息
public Message getMessageWaitAck(String queueName, String messageId) {
ConcurrentHashMap<String, Message> messageHashMap = queueMessageWaitAckMap.get(queueName);
if (messageHashMap == null) {
return null;
}
return messageHashMap.get(messageId);
}
针对未确认的消息的处理
// 添加未确认的消息
public void addMessageWaitAck(String queueName, Message message) {
ConcurrentHashMap<String, Message> messageHashMap = queueMessageWaitAckMap.computeIfAbsent(queueName,
k -> new ConcurrentHashMap<>());
messageHashMap.put(message.getMessageId(), message);
System.out.println("[MemoryDataCenter] 消息进入待确认队列! messageId=" + message.getMessageId());
}
// 删除未确认的消息(消息已经确认了)
public void removeMessageWaitAck(String queueName, String messageId) {
ConcurrentHashMap<String, Message> messageHashMap = queueMessageWaitAckMap.get(queueName);
if (messageHashMap == null) {
return;
}
messageHashMap.remove(messageId);
System.out.println("[MemoryDataCenter] 消息从待确认队列删除! messageId=" + messageId);
}
// 获取指定的未确认的消息
public Message getMessageWaitAck(String queueName, String messageId) {
ConcurrentHashMap<String, Message> messageHashMap = queueMessageWaitAckMap.get(queueName);
if (messageHashMap == null) {
return null;
}
return messageHashMap.get(messageId);
}
实现重启后恢复内存
// 这个方法就是从硬盘上读取数据, 把硬盘中之前持久化存储的各个维度的数据都恢复到内存中.
public void recovery(DiskDataCenter diskDataCenter) throws IOException, MqException, ClassNotFoundException {
// 0. 清空之前的所有数据
exchangeMap.clear();
queueMap.clear();
bindingsMap.clear();
messageMap.clear();
queueMessageMap.clear();
// 1. 恢复所有的交换机数据
List<Exchange> exchanges = diskDataCenter.selectAllExchanges();
for (Exchange exchange : exchanges) {
exchangeMap.put(exchange.getName(), exchange);
}
// 2. 恢复所有的队列数据
List<MSGQueue> queues = diskDataCenter.selectAllQueues();
for (MSGQueue queue : queues) {
queueMap.put(queue.getName(), queue);
}
// 3. 恢复所有的绑定数据
List<Binding> bindings = diskDataCenter.selectAllBindings();
for (Binding binding : bindings) {
ConcurrentHashMap<String, Binding> bindingMap = bindingsMap.computeIfAbsent(binding.getExchangeName(),
k -> new ConcurrentHashMap<>());
bindingMap.put(binding.getQueueName(), binding);
}
// 4. 恢复所有的消息数据
// 遍历所有的队列, 根据每个队列的名字, 获取到所有的消息.
for (MSGQueue queue : queues) {
LinkedList<Message> messages = diskDataCenter.loadAllMessageFromQueue(queue.getName());
queueMessageMap.put(queue.getName(), messages);
for (Message message : messages) {
messageMap.put(message.getMessageId(), message);
}
}
// 注意!! 针对 "未确认的消息" 这部分内存中的数据, 不需要从硬盘恢复. 之前考虑硬盘存储的时候, 也没设定这一块.
// 一旦在等待 ack 的过程中, 服务器重启了, 此时这些 "未被确认的消息", 就恢复成 "未被取走的消息" .
// 这个消息在硬盘上存储的时候, 就是当做 "未被取走"
}
测试 MemoryDataCenter
创建 MemoryDataCenterTests
package com.example.mq;
import com.example.mq.common.MqException;
import com.example.mq.mqserver.core.*;
import com.example.mq.mqserver.datacenter.DiskDataCenter;
import com.example.mq.mqserver.datacenter.MemoryDataCenter;
import org.apache.tomcat.util.http.fileupload.FileUtils;
import org.junit.jupiter.api.AfterEach;
import org.junit.jupiter.api.Assertions;
import org.junit.jupiter.api.BeforeEach;
import org.junit.jupiter.api.Test;
import org.springframework.boot.SpringApplication;
import org.springframework.boot.test.context.SpringBootTest;
import java.io.File;
import java.io.IOException;
import java.util.ArrayList;
import java.util.List;
import java.util.concurrent.ConcurrentHashMap;
@SpringBootTest
public class MemoryDataCenterTests {
private MemoryDataCenter memoryDataCenter = null;
@BeforeEach
public void setUp() {
memoryDataCenter = new MemoryDataCenter();
}
@AfterEach
public void tearDown() {
memoryDataCenter = null;
}
// 创建一个测试交换机
private Exchange createTestExchange(String exchangeName) {
Exchange exchange = new Exchange();
exchange.setName(exchangeName);
exchange.setType(ExchangeType.DIRECT);
exchange.setAutoDelete(false);
exchange.setDurable(true);
return exchange;
}
// 创建一个测试队列
private MSGQueue createTestQueue(String queueName) {
MSGQueue queue = new MSGQueue();
queue.setName(queueName);
queue.setDurable(true);
queue.setExclusive(false);
queue.setAutoDelete(false);
return queue;
}
// 针对交换机进行测试
@Test
public void testExchange() {
// 1. 先构造一个交换机并插入.
Exchange expectedExchange = createTestExchange("testExchange");
memoryDataCenter.insertExchange(expectedExchange);
// 2. 查询出这个交换机, 比较结果是否一致. 此处直接比较这俩引用指向同一个对象.
Exchange actualExchange = memoryDataCenter.getExchange("testExchange");
Assertions.assertEquals(expectedExchange, actualExchange);
// 3. 删除这个交换机
memoryDataCenter.deleteExchange("testExchange");
// 4. 再查一次, 看是否就查不到了
actualExchange = memoryDataCenter.getExchange("testExchange");
Assertions.assertNull(actualExchange);
}
// 针对队列进行测试
@Test
public void testQueue() {
// 1. 构造一个队列, 并插入
MSGQueue expectedQueue = createTestQueue("testQueue");
memoryDataCenter.insertQueue(expectedQueue);
// 2. 查询这个队列, 并比较
MSGQueue actualQueue = memoryDataCenter.getQueue("testQueue");
Assertions.assertEquals(expectedQueue, actualQueue);
// 3. 删除这个队列
memoryDataCenter.deleteQueue("testQueue");
// 4. 再次查询队列, 看是否能查到
actualQueue = memoryDataCenter.getQueue("testQueue");
Assertions.assertNull(actualQueue);
}
// 针对绑定进行测试
@Test
public void testBinding() throws MqException {
Binding expectedBinding = new Binding();
expectedBinding.setExchangeName("testExchange");
expectedBinding.setQueueName("testQueue");
expectedBinding.setBindingKey("testBindingKey");
memoryDataCenter.insertBinding(expectedBinding);
Binding actualBinding = memoryDataCenter.getBinding("testExchange", "testQueue");
Assertions.assertEquals(expectedBinding, actualBinding);
ConcurrentHashMap<String, Binding> bindingMap = memoryDataCenter.getBindings("testExchange");
Assertions.assertEquals(1, bindingMap.size());
Assertions.assertEquals(expectedBinding, bindingMap.get("testQueue"));
memoryDataCenter.deleteBinding(expectedBinding);
actualBinding = memoryDataCenter.getBinding("testExchange", "testQueue");
Assertions.assertNull(actualBinding);
}
private Message createTestMessage(String content) {
Message message = Message.createMessageWithId("testRoutingKey", null, content.getBytes());
return message;
}
@Test
public void testMessage() {
Message expectedMessage = createTestMessage("testMessage");
memoryDataCenter.addMessage(expectedMessage);
Message actualMessage = memoryDataCenter.getMessage(expectedMessage.getMessageId());
Assertions.assertEquals(expectedMessage, actualMessage);
memoryDataCenter.removeMessage(expectedMessage.getMessageId());
actualMessage = memoryDataCenter.getMessage(expectedMessage.getMessageId());
Assertions.assertNull(actualMessage);
}
@Test
public void testSendMessage() {
// 1. 创建一个队列, 创建 10 条消息, 把这些消息都插入队列中.
MSGQueue queue = createTestQueue("testQueue");
List<Message> expectedMessages = new ArrayList<>();
for (int i = 0; i < 10; i++) {
Message message = createTestMessage("testMessage" + i);
memoryDataCenter.sendMessage(queue, message);
expectedMessages.add(message);
}
// 2. 从队列中取出这些消息.
List<Message> actualMessages = new ArrayList<>();
while (true) {
Message message = memoryDataCenter.pollMessage("testQueue");
if (message == null) {
break;
}
actualMessages.add(message);
}
// 3. 比较取出的消息和之前的消息是否一致.
Assertions.assertEquals(expectedMessages.size(), actualMessages.size());
for (int i = 0; i < expectedMessages.size(); i++) {
Assertions.assertEquals(expectedMessages.get(i), actualMessages.get(i));
}
}
@Test
public void testMessageWaitAck() {
Message expectedMessage = createTestMessage("expectedMessage");
memoryDataCenter.addMessageWaitAck("testQueue", expectedMessage);
Message actualMessage = memoryDataCenter.getMessageWaitAck("testQueue", expectedMessage.getMessageId());
Assertions.assertEquals(expectedMessage, actualMessage);
memoryDataCenter.removeMessageWaitAck("testQueue", expectedMessage.getMessageId());
actualMessage = memoryDataCenter.getMessageWaitAck("testQueue", expectedMessage.getMessageId());
Assertions.assertNull(actualMessage);
}
@Test
public void testRecovery() throws IOException, MqException, ClassNotFoundException {
// 由于后续需要进行数据库操作, 依赖 MyBatis. 就需要先启动 SpringApplication, 这样才能进行后续的数据库操作.
MqApplication.context = SpringApplication.run(MqApplication.class);
// 1. 在硬盘上构造好数据
DiskDataCenter diskDataCenter = new DiskDataCenter();
diskDataCenter.init();
// 构造交换机
Exchange expectedExchange = createTestExchange("testExchange");
diskDataCenter.insertExchange(expectedExchange);
// 构造队列
MSGQueue expectedQueue = createTestQueue("testQueue");
diskDataCenter.insertQueue(expectedQueue);
// 构造绑定
Binding expectedBinding = new Binding();
expectedBinding.setExchangeName("testExchange");
expectedBinding.setQueueName("testQueue");
expectedBinding.setBindingKey("testBindingKey");
diskDataCenter.insertBinding(expectedBinding);
// 构造消息
Message expectedMessage = createTestMessage("testContent");
diskDataCenter.sendMessage(expectedQueue, expectedMessage);
// 2. 执行恢复操作
memoryDataCenter.recovery(diskDataCenter);
// 3. 对比结果
Exchange actualExchange = memoryDataCenter.getExchange("testExchange");
Assertions.assertEquals(expectedExchange.getName(), actualExchange.getName());
Assertions.assertEquals(expectedExchange.getType(), actualExchange.getType());
Assertions.assertEquals(expectedExchange.isDurable(), actualExchange.isDurable());
Assertions.assertEquals(expectedExchange.isAutoDelete(), actualExchange.isAutoDelete());
MSGQueue actualQueue = memoryDataCenter.getQueue("testQueue");
Assertions.assertEquals(expectedQueue.getName(), actualQueue.getName());
Assertions.assertEquals(expectedQueue.isDurable(), actualQueue.isDurable());
Assertions.assertEquals(expectedQueue.isAutoDelete(), actualQueue.isAutoDelete());
Assertions.assertEquals(expectedQueue.isExclusive(), actualQueue.isExclusive());
Binding actualBinding = memoryDataCenter.getBinding("testExchange", "testQueue");
Assertions.assertEquals(expectedBinding.getExchangeName(), actualBinding.getExchangeName());
Assertions.assertEquals(expectedBinding.getQueueName(), actualBinding.getQueueName());
Assertions.assertEquals(expectedBinding.getBindingKey(), actualBinding.getBindingKey());
Message actualMessage = memoryDataCenter.pollMessage("testQueue");
Assertions.assertEquals(expectedMessage.getMessageId(), actualMessage.getMessageId());
Assertions.assertEquals(expectedMessage.getRoutingKey(), actualMessage.getRoutingKey());
Assertions.assertEquals(expectedMessage.getDeliverMode(), actualMessage.getDeliverMode());
Assertions.assertArrayEquals(expectedMessage.getBody(), actualMessage.getBody());
// 4. 清理硬盘的数据, 把整个 data 目录里的内容都删掉(包含了 meta.db 和 队列的目录).
MqApplication.context.close();
File dataDir = new File("./data");
FileUtils.deleteDirectory(dataDir);
}
}